نسبت دوره گردش موجودی کالا

نسبت دوره گردش موجودی کالا

نسبت دوره گردش موجودی کالا به مدت زمانی اشاره دارد که یک موجودی کالا برای کامل شدن یا چرخش کامل خود به طبقه‌بندی مشتریان نیاز دارد. با استفاده از این نسبت می‌توان به سرعت واکنش یک کسب و کار در مورد تأمین موجودی کالاهای مورد نیاز خود را ارزیابی کرد.
دوره گردش موجودی کالا، بازه زمانی را نشان می‌دهد که در آن دفعات گردش کالا اتفاق افتاده است. برای محاسبه این نسبت ابتدا به توضیح مفهوم گردش موجودی کالا یا دفعات گردش کالا می‌پردازیم.

نحوه محاسبه نسبت دوره گردش موجودی کالا

برای محاسبه نسبت دوره گردش موجودی کالا، از دو عامل استفاده می‌شود: موجودی متوسط محصول و آمار فروش روزانه واقعی. این دو عامل به صورت زیر محاسبه می‌شوند:

متوسط موجودی کالا:
موجودی ابتدای دوره بعلاوه موجودی انتهای دوره، تقسیم بر ۲

🔶موجودی متوسط محصول = (موجودی اولیه + موجودی پایانی) / 2

دوره گردش کالا:
عدد ۳۶۰ تقسیم بر دفعات گردش کالا

🟠آمار فروش روزانه واقعی = (فروش کل در طی دوره زمانی مشخص) / (تعداد روزهای مشخص در آن دوره)

سپس با استفاده از این دو عامل، نسبت دوره گردش موجودی کالا به صورت زیر محاسبه می‌شود:

🟠نسبت دوره گردش موجودی کالا = موجودی متوسط محصول / آمار فروش روزانه واقعی

تجزیه و تحلیل نسبت

▪️ بالا بودن نسبت دوره گردش کالا، به دلایل زیر اتفاق می‌افتد:
▫️ فروش شرکت نسبت به موجودی کالا، افزایش بیشتری داشته و شرکت از کارایی عملیاتی بالایی برخوردار است.
▪️ سرمایه‌گذاری‌ شرکت در موجودی کالا کاهش‌یافته است.
▫️ چرخه عملیاتی تبدیل مواد و موجودی کالا به وجه نقد، کوتاه است.
▪️ دوره رکود موجودی کالا در انبار کوتاه است.
▫️ پایین بودن نسبت گردش موجودی کالا به دلایل زیر اتفاق می‌افتد:

نگهداری میزان زیادی از موجودی‌ کالا در شرکت (انبار شدن کالاها)
▪️ پایین بودن سطح فروش در شرکت
بالا بودن هزینه‌های نگهداری موجودی کالا در شرکت
▫️ احتمال بروز مشکل در تأمین مالی شرکت به دلیل پیش‌بینی پایین بودن وجوه نقد آن
▪️ ایجاد خط تولید جدید و عدم تبلیغات برای فروش محصولات آن.

این نسبت بیانگر تعداد روزهایی است که یک موجودی کالا به طبقه‌بندی مشتریان نیاز دارد تا چرخش کامل خود را تکمیل کند. در دسترس بودن کمک به برآورد این نسبت می‌تواند به کسب و کار کمک کند تا موجودی خود را به طور صحیح مدیریت کند و از تعداد بیش از حد موجودی کمیاب یا کاهشی در فروش جلوگیری کند.

کاربرد نسبت دوره گردش موجودی کالا

نسبت دوره گردش موجودی کالا یکی از معیارهای مدیریت موجودی است که نشان می‌دهد چند بار موجودی کالا در یک دوره زمانی خاص (معمولاً یک سال) چرخش می‌کند. این نسبت نشان می‌دهد چقدر زمان نیاز است تا کالا از زمان تهیه تا زمان فروش به مشتریان بهبود یابد.

کاربردهای نسبت دوره گردش موجودي کالا عبارتند از:

1. بهبود مدیریت موجودی: با بررسی نسبت دوره گردش موجودی می‌توان به شناسایی کالاهایی که به طور معمول زمان بیشتری برای چرخش دارند، پرداخت. این به کسب و کار کمک می‌کند تا موجودی کالا را بهینه‌تر مدیریت کند و از موجودی زائد یا ناکافی جلوگیری کند.
2. بهبود نقدینگی: با کاهش دوره گردش موجودی، کسب و کار می‌تواند نقدینگی را بهبود دهد. زمانی که کالا را سریعتر بفروشد، درآمد زودتری را بدست می‌آورد و می‌تواند وجوه تامین شده برای سایر هزینه‌ها به کار بگیرد.
3. بهبود خدمات به مشتریان: با کاهش دوره گردش موجودی، کسب و کار به مشتریان خود کالاهای مورد نیازشان را در زمان موردنیاز تامین می‌کند. این باعث می‌شود مشتریان بیشتر به کسب و کار مراجعه کنند و رضایت بیشتری داشته باشند.

بنابراین، نسبت دوره گردش موجودی کالا می‌تواند به کسب و کار کمک کند تا مدیریت موجودی بهینه‌تری داشته باشد، نقدینگی را بهبود دهد و خدمات به مشتریان را بهبود بخشد.

مزایا و معایب محاسبه نسبت دوره گردش موجودی کالا در کسب و کارها

محاسبه نسبت دوره گردش موجودی کالا یکی از معیارهای مدیریت موجودی در کسب و کارها است که می‌تواند از مزایا و معایب زیر برخوردار باشد:

مزایا:

1. افزایش نقدینگی: با کاهش دوره گردش موجودی کالا می‌توان نقدینگی را در شرکت افزایش داد. زیرا هزینه‌های مربوط به نگهداری کالا در موجودی کاهش می‌یابد و می‌توان از این پول‌ها به منظور تأمین نیازهای مالی دیگر استفاده کرد.
2. کاهش هزینه‌ها: هزینه‌های مرتبط با نگهداری موجودی را می‌توان با کاهش دوره گردش موجودی کالا کاهش داد. این هزینه‌ها ممکن است شامل هزینه‌های نگهداری، بیمه، افت ارزش موجودی و هزینه‌های حمل و نقل باشد.
3. بهبود سرعت عملکرد: با افزایش نسبت دوره گردش موجودی کالا، می‌توان زمان تامین کالا را کاهش داد و سرعت عملکرد شرکت را بهبود بخشید.

معایب:

1. خطرات عدم تأمین: با کاهش موجودی کالا ممکن است وقوع رویدادهای غیرمنتظره و عدم تأمین کالا را افزایش دهد. این امر می‌تواند باعث تأثیرات منفی بر فروش و ارضاء مشتریان شود.
2. هزینه‌های اضافی: در صورت کاهش موجودی کالا، شاید نیاز باشد که بیشتر و به قیمت بالاتر خریداری شود. این ممکن است باعث افزایش هزینه‌ها شود و به تبع آن سودآوری شرکت را کاهش دهد.
3. افزایش هزینه‌های حمل و نقل: کاهش موجودی کالا می‌تواند باعث افزایش هزینه‌های حمل و نقل باشد. این امر ممکن است به دلیل احتیاج به حمل و نقل فوری و سریعتر کالا باشد.
4. تأثیرات منفی بر روابط با تامین‌کنندگان: کاهش موجودی کالا می‌تواند باعث تأخیر در پرداخت به تامین‌کنندگان و یا عدم تحقق قراردادها شود که ممکن است تأثیرات منفی بر روابط تجاری ما برود.

نتیجه گیری

موجودی کالا در ابتدا و انتهای دوره و همچنین بهای تمام‌شده کالای فروش رفته از صورت سود و زیان قابل‌استخراج است. گردش موجودی کالا بیانگر این است که موجودی کالا و مواد اولیه شرکت، در یک بازه زمانی مشخص (به‌عنوان‌مثال یک سال مالی) چند بار به فروش رسیده و جایگزین شده است. درنتیجه مفهوم دوره گردش موجودی کالا، بازه زمانی موردنیاز برای اینکه یک کالای ساخته‌شده، فروخته شود را نمایش می‌دهد.
با توجه به مطالب گفته شده می توان گفت که استفاده از نسبت دوره گردش موجودی کالا در کسب و کارها می‌تواند به نتایج مهمی منجر شود:

1. بهینه‌سازی موجودی: با تحلیل و بکارگیری نسبت دوره گردش موجودی، کسب و کار می‌تواند روند بهینه‌سازی موجودی خود را درک کند. با تعیین سطح مناسبی از موجودی، کسب و کارها می‌توانند هزینه‌های نگهداری موجودی، هزینه‌های کنترل موجودی و هزینه‌های ناشی از موجودی ناکافی را کاهش دهند.
2. بهبود فرآیند تامین: از طریق بررسی نسبت دوره گردش موجودی، کسب و کار می‌تواند فرآیند تامین خود را بهبود بخشد. با کاهش زمان تحویل مواد و کاهش زمان تولید، کسب و کارها می‌توانند زمان سفارش‌دهی و تحویل کالا را کاهش داده و به مشتریان خود خدمات بهتری ارائه دهند.
3. بهبود نقض موجودی: با مدیریت بسیار دقیق موجودی کالا، کسب و کار می‌تواند کاهش نقض موجودی و خطاهای موجودی را تجربه کند. این به کسب و کار کمک می‌کند تا موجودی مطلوب را در دست داشته باشد و دچار مشکلاتی مانند موجود نبودن کالا در زمان مورد نیاز مشتریان نشود.
4. تعیین استراتژی فروش: با تجزیه و تحلیل نسبت دوره گردش موجودی، کسب و کار می‌تواند استراتژی‌های فروش خود را بهبود بخشد. ممکن است به کالاهایی که سریعاً به فروش می‌رسند عمدتاً تمرکز کنند یا کالاهایی که دوره گردش آنها بیشتر است را در محل‌های دیگر فروش کنند تا دست پیدا کنند.

نسبت دوره گردش موجودی یک معیار مهم است که کسب و کارها می‌توانند از آن برای بهینه‌سازی مدیریت موجودی خود استفاده کنند و بهبود عملکرد کسب و کار را تجربه کنند.